• ชื่อวัด: วัดร้องขี้เหล็ก
• ประเภทวัด: วัดราษฎร์/พัทธสีมา
• นิกาย: มหานิกาย
• พระภิกษุ: 1 รูป
• สามเณร: 2 รูป
• ที่ตั้ง: เลขที่ 154 หมู่ 7 ร้องขี้เหล็ก เชียงใหม่-ฮอด ตำบลเชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ รหัสไปษณีย์ 50220
• เนื้อที่: 5 ไร่ 2 งาน 92 ตารางวา

วัดร้องขี้เหล็ก ตั้งอยู่เลขที่ 154 บ้านร้องขี้เหล็ก หมู่ที่ 7ตำบล เชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ สังกัดคณะสงฆ์ มหานิกาย ที่ดินตั้งวัด มีเนื้อที่ 5 ไร่ 2 งาน 92 ตารางวา โฉนดเลขที่ 22585 อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย อุโบสถ ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ ศาลาเอนกประสงค์ และวิหารโบราณ ศิลปกรรมล้านนาไทย เรื่อง"สุวรรณวงศ์หงส์หิน" และเรื่อง"พระมาลัยโปรดสัตว์" ฝีมือจิตรกรชาวไทยใหญ่ วิหารหลังนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2471 ส่วนปูชนียวัตถุมีพระพุทธรูปปูน ธรรมาสน์สมัยโบราณ และพระพุทธรูปขนาดเล็ก
วัดร้องขี้เหล็กเริ่มก่อตั้งขึ้นเป็นวัดเมื่อ พ.ศ.2321 โดยชาวบ้านไทยใหญ่(เงี้ยว) และไทยเขิน เป็นผู้สร้างได้พระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ.2464 การศึกษา มีศูนย์พุทธศาสนาวันอาทิตย์ เปิดสอน พ.ศ.2521 นอกจากนี้ในวัดยังมีห้องสมุดที่อ่านหนังสือพิมพ์สำหรับประชาชน และหอกระจายข่าวประจำหมู่บ้าน 

• ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด พ.ศ. 2321
• ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด พ.ศ. 2462

วิหารโบราณล้านนาไทย เป็นผลิตผลแห่งภูมิปัญญาชาวบ้าน สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2471 แสดงถึงศิลปะสถาปัตยกรรมล้านนาไทย โบราณ หน้าบันประกอบด้วยไม้สักและสลัก และประดับด้วยกระจกสีงดงาม ภายในประกอบด้วยเครื่องบนและเสาไม้สักกลมทั้งต้น นอกจากนี้มีพระประธานปางมารวิชัย ปูนปั้นปิดทององค์ใหญ่ มีพระพุทธรูปองค์เล็กอยู่ข้างละ 2 องค์ มีธรรมาสน์บุษบกไม้สักที่วิจิตรงดงาม ส่วนที่น่าสนใจที่สุด คือ ภาพจิตรกรรมฝาผนังเขียนด้วยสีฝุ่นจีน ฝีมือจิตรกรชาวไทยใหญ่ เกี่ยวกับเรื่อง พระเวสสันดรชาดก พระมาลัย และวรรณกรรมท้องถิ่นสุวรรณวงศ์หงส์หินพระภิกษุ สามเณรและ อุบาสกอุบาสิกขา จะมาพร้อมกับประกอบกิจกรรมศาสนาในวิหารนี้ทุกวันพระ และวันอาทิตย์ และยังพระธาตุเกศแก้วจุฬามณีที่มีความโดดเด่น สวยงาม การสร้างใช้กระจกสีติดเหมือนพระแก้วมรกต และยังมีพระเจ้าทันใจ องค์ใหญ่สีขาวสวยงามหันหน้าออกทางประตูวัด

พระอธิการประเสริฐ ญาณวีโร เจ้าอาวาสวัดร้องขี้เหล็ก

พระอธิการประเสริฐ ญาณวีโร ปัจจุบันอายุ 68 ปี บวชมาแล้ว 33 พรรษา ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็น เจ้าอาวาสวัดร้องขี้เหล็ก

ประวัติด้านการศึกษาของพระอธิการประเสริฐ ญาณวีโร

พระอธิการประเสริฐ ญาณวีโร เจ้าอาวาสวัดร้องขี้เหล็ก จบการศึกษาศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 4 (ป.4) เมื่อปีการศึกษา พ.ศ.

พระครูบาต๋า	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระครูบาน้อย	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระครูบาอินตา ธมฺมปญฺโญ	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2456 ถึงปี พ.ศ.2513
พระครูวิสิฐบุญสาร กตปุญโญ	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2424 ถึงปัจจุบัน

ที่อยู่ 80/1 ม.7 ต.เชิงดอย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ 50220 เป็นซอพื้นเมือง เป็นช่างซอคือการเล่าเรื่องราวประเพณีวัฒนธรรมรูปแบบของซอ ชาย-หญิง สองคนปี่สี่เหลี่ยมประกอบด้วย ปี่แม่,ปี่กลาง,ปี่เล็ก,ปี่ก้อย,ซึง และประเพณีขึ้นขันธ์ครู แสดงในงานบวช งานปอยหลวง ขึ้นบ้านใหม่

ที่อยู่ 92 ม.7 ต.เชิงดอย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ 50220 มัคทายก เป็นนำบทสวดเช่น ถวายทาน เป็นต้น เป็นผู้รู้เกี่ยวกับพิธีกรรมทางศาสนา บายศรีสู่ขวัญหรือพิธีฮ้องขวัญ นำกินนำทานในหมู่บ้าน

มีภาษเป็นเอกลักษณ์ ชาวบ้านที่อพยพมาจากเมืองเชียงตุงในแคว้นฉานทางตอนเหนือ ของประเทศพม่า ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าอพยพมาหมู่บ้านร้องขี้เหล็ก และหลายๆตำบลของอำเภอดอยสะเก็ด ซึ่งถูกพม่าขับไล่มาจากเมืองเชียงตุงจึงได้อพยพพม่าตั้งถิ่นฐานบริเวรแห่งนี้ อุดมไปด้วยพืชพันธ์ธัญญาหาร

ภาษานี้มาจากชาวไทยใหญ่ มาจากเมืองเชียงตุงในแคว้นฉานทางตอนเหนือของประเทศพม่าอพยพมาอยู่ที่หน้าหมู่บ้านร้องขี้เหล็ก และหลายๆที่ในตำบลของอำเภอดอยสะเก็ดจึงใช้ภาษาเงี้ยว ตั้งแต่นั้นมา

เป็นประเพณีเมื่อวันที่ 13 เมษายน จะทำการปัดกวาด ทำความสะอาด ล้างสิ่งไม่ดีชำระล้างต่างๆ เช่น ซักผ้า เป็นต้น วันที่ 14 จะเป็นการพาครอบครัวมาขนทรายเข้าวัด วันที่ 15 เป็นการทำบุญต่างสืบชะตา นำตุง มาปักบนกองทราย

ตานก๋วยสลาก ซึ่งนิยมทำในช่วงกลางพรรษา เป็นประเพณีที่มีมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาล ได้ปฏิบัติสืบมาจนถึงรุ่น ปู่ ย่า ตา ยาย ก่อนถึงวันตานก๋วยสลาก 1 วัน เขาเรียกว่าวันดา หรือวันสุกดิบ ได้จัดเตรียมข้าวของ ไม่ว่าจะเป็นของกินของใช้ต่างๆ สำหรับจัดมาใส่ก๋วยสลาก เพื่อถวายทานไปหา พ่อแม่ ญาติพี่น้องกันที่ล่วงลับดับขันธ์ไปแล้ว

นายแก้ว คำพิศ ทำไม้กวาทางมะพร้าว และนายบุญช่วย ศรีทาเกิด ทำเกี่ยวกับจักรสานตะกร้า

คือการแกะสลักลวดลายโบราณบนแผ่นไม้ให้ออกมาเป็นรูปร่างที่สวยงามเหมือนการกวาดภาพลงแผ่นไม้ แต่จะเป็นลักษณะของลวดลายมีเว้านูนบนแผ่นไม้

เป็นการฟ้อนพื้นบ้านที่มีการปรับเปลี่ยนท่าฟ้อนโดยนำลีลาท่าฟ้อนเชิง เข้าไปผสมผสานกับท่าฟ้อนรำ ฟ้อนเมืองหมายถึง การฟ้อนพื้นบ้านในล้านนา

เป็นการเล่นเครื่องดนตรีพื้นเมืองต่างๆ ภายในวัดและหมู่บ้านตามงานต่างๆ เช่น มีส่วนประกอบคือ สะล้อ ซอ ซึง ฉิ่ง ฉาบ กลอง ปี่ ขลุ่ย เป็นต้น

การจัดการศึกษาภายในวัดร้องขี้เหล็กนั้น จะประกอบไปด้วย

• ศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์
• ศูนย์ฝึกอบรมอาชีพ
• ศูนย์อบรมประชาชนประจำตำบล