• ชื่อวัด: วัดสันติวนาราม
• ประเภทวัด: วัดราษฎร์/พัทธสีมา
• นิกาย: ธรรมยุต
• พระภิกษุ: 10 รูป
• ลูกศิษย์วัด: 10 คน
• ที่ตั้ง: เลขที่ 212 หมู่ 2 สันป่าก่อ ตำบลแม่คะ อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ รหัสไปษณีย์ 50110
• เนื้อที่: 47 ไร่ 3 งาน
• โทร: 0898504606

วัดสันติวนาราม  เดิมชื่อว่า  วัดหนองผักหนาม  เมื่อครั้งอดีตเป็นวัดร้างไม่มีถาวรวัตถุใด ๆ ปรากฏเป็นหลักฐานและไม่มีปรากฏปีที่สร้าง  ต่อมาเมื่อปีพุทธศักราช  ๒๕๑๓  พุทธศาสนิกชนบ้านสันป่าก่อ ( บ่อน้ำมันฝาง )  หมู่ที่  ๒  ตำบลแม่คะ  อำเภอฝาง  จังหวัดเชียงใหม่  ปรารถนาจะมีวัดไว้ประจำหมู่บ้าน  เพื่อบำเพ็ญศาสนกุศล  จึงได้กราบเรียนพระราชวินยาภรณ์ ( จันทร์  กุสโล )[1]  ท่านได้เดินทางมาเป็นประธานเปิดที่พักสงฆ์  กับคณะพระสังฆาธิการจังหวัดเชียงใหม่  และได้รับการถวายที่ดินกับชาวบ้านสันป่าก่อ  โดยที่พระเดชพระคุณท่านได้มอบหมายให้  พระอาจารย์ศรีกุย  นาถกโร   เป็นประธานสงฆ์  และเรียกนามที่พักสงฆ์ขณะนั้นว่า  ที่พักสงฆ์สันติวนาราม  เมื่อพุทธศักราช  ๒๕๑๓                                                                        
เมื่อวันที่  ๒๖  พฤศจิกายน  พ.ศ. ๒๕๑๙  เจ้าพระคุณสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ  สมเด็จพระสังฆราช  สกลมหาสังฆปรินายก  ( วาสน์  วาสนมหาเถร )     วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม  ได้เสด็จเยี่ยมที่พักสงฆ์แห่งนี้  พระองค์ได้ประทานนามที่พักสงฆ์แห่งนี้ว่า  วัดสันติวนาราม                                 
วัดสันติวนาราม  ได้รับการถวายที่ดินจากชาวบ้านสันป่าก่อ  ต่อมาได้ซื้อที่ดินเพิ่มเติมขยายออกไปอีก  จึงมีที่ดินทั้งหมดจำนวน  ๔๗   ไร่   โดยประมาณ  ปัจจุบันที่ดินมีโฉนดแล้ว โดย  พระครูสุเมธปัญญาคุณ  ( สุเมธ  สุเมโธ )  เจ้าคณะอำเภอฝาง – พร้าว – เชียงดาว ( ธรรมยุต )[2]  ดำเนินการติดต่อประสานงานส่วนราชการ                                                     
สำนักสงฆ์สันติวนาราม  ได้รับการยกฐานะจากวัดร้างเป็นวัดมีพระสงฆ์  เมื่อวันที่  ๙  พฤศจิกายน  พ.ศ.  ๒๕๓๐  โดยมีชื่อตามวัดร้างเก่าว่า  “ วัดหนองผักหนาม ”  ต่อมาได้มีการขอเปลี่ยนชื่อวัดใหม่ตามที่สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ  ( วาสน์  วาสนมหาเถร )  เพื่อให้ตรงตามชื่อที่ประทานให้และด้วยความเห็นชอบของมหาเถรสมาคม  สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติได้มีมติที่  ๓๘๖/๒๕๔๕  ลงวันที่  ๒๐  กันยายน  พ.ศ.  ๒๕๔๕  โดยให้เปลี่ยนชื่อ  “ วัดหนองผักหนาม ”  เป็น  “ วัดสันติวนาราม ”                             
ลำดับเจ้าอาวาสวัดสันติวนาราม  มีดังนี้                                
๑. พระอาจารย์ศรีกุย  นาถกโร             พ.ศ.  ๒๕๑๓ – ๒๕๒๕       
๒. พระอาจารย์ศักดิ์สิทธิ์  ธมฺมรกฺขิโต       พ.ศ.  ๒๕๒๕ – ๒๕๓๐        
๓. พระอาจารย์ทองคำ  เตชปญฺโญ        พ.ศ.  ๒๕๓๐ – ๒๕๓๑        
๔. พระอาจารย์นิพนธ์  ชิตํกโร             พ.ศ.  ๒๕๓๑ – ๒๕๓๕       
๕. พระครูสุเมธปัญญาคุณ (สุเมธ สุเมโธ) พ.ศ.  ๒๕๓๕ – ปัจจุบัน         
ที่มา  คัดจากหนังสือประวัติการสร้างพระพุทธรูป  และ  ล้านนา  เวียงไชยปราการ  ที่ระลึกงานผูกพัทธสีมา  ตัดลูกนิมิต  และสมโภชพระบรมธาตุสันติเจดีย์  วัดสันติวนาราม  บันสันป่าก่อ  ตำบลแม่คะ  อำเภอฝาง  จังหวัดเชียงใหม่     หน้า ๓ – ๔

• ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด เมื่อวันที่ 24 เดือน สิงหาคม พ.ศ. 2530
• ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 17 เดือน มกราคม พ.ศ. 2541

พระบรมธาตุสันติเจดีย์เป็นปูชนียวัตถุที่สำคัญเหมาะสำหรับการมาเที่ยวเยี่ยมชมของนักท่องเที่ยวและผู้มีจิตศรัทธาทั้งหลาย                              ความเป็นมาการสร้างอุโบสถ[1]                                                 
เนื่องจากวัดคณะสงฆ์ธรรมยุต  อำเภอฝาง  จังหวัดเชียงใหม่  ได้รับอนุญาตให้เป็นวัดที่ถูกต้องตามกฎมหาเถรสมาคมล่วงมาหลายปี  จึงมีความคิดว่าน่าจะสร้างอุโบสถขึ้น  เมื่อมีพิธีกรรม  บรรพชา  อุปสมบท  ไม่ต้องไปไกลถึงจังหวัดเชียงใหม่  จึงได้ปรึกษาคณะสงฆ์และศรัทธาชาวบ้าน  ต่างก็มีความเห็นเป้นอย่างเดียวกันว่าควรจะสร้างเพื่อมีไว้เป็นศาสนสถานอันมั่นคงของวัดสืบไป  อุโบสถหลังนี้เริ่มดำเนินการก่อสร้าง  เมื่อวันที่  ๒๔  มกราคม  พ.ศ. ๒๕๔๓  การก่อสร้างก็ดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง  โดยได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดีทั้งทางคณะสงฆ์และคณะศรัทธาโดยทั่วไป  โดยเฉพาะเรื่องงบประมาณการก่อสร้างได้รับการสนับสนุนด้วยดี  ต่อมาจึงได้สร้างพระบรมธาตุสันติเจดีย์ขึ้นอีก  ๑  องค์  ซึ่งเป็นแบบประเพณีโบราณทางล้านนา  เมื่อสร้างวิหารหรืออุโบสถ  จึงนิยมสร้างพระธาตุเจดีย์ไว้ด้านหลังอุโบสถเสมอไป  อุโบสถหลังนี้กว้าง  ๙  เมตร  ยาว  ๒๑  เมตร  ทรงศิลปะแบบล้านนาไทย  โดยมี  นายช่างรุ่ง  จันตาบุญ  เป็นผู้ออกแบบ  และควบคุมการก่อสร้าง  ใช้ระยะเวลาดำเนินการก่อสร้างเป็นเวลา  ๔  ปี  จึงสำเร็จ  สิ้นเงินงบประมาณ  ๖,๙๔๙,๙๐๐  บาท  ( หกล้านเก้าแสนสี่หมื่นเก้าพันเก้าร้อยบาทถ้วน )                                                                        
เมื่อแบบอย่างล้านนาเก่า ๆ นิยมสร้างพระธาตุเจดีย์ไว้หลังวิหาร  หรืออุโบสถ  จึงมีความคิดน่าจะสร้างพระบรมธาตุสันติเจดีย์  เพื่อไว้กราบไหว้สักการะบูชา  และเป็นศาสนสถานอันมั่นคงของวัด  จึงได้สร้างพระบรมาตุสันติเจดีย์ที่  นายช่างรุ่ง  จันตาบุญ  ผู้ออกแบบ  เป็นเจดีย์ศิลปะเชียงแสนผสมเชียงใหม่  ส่วนล่างไปถึงคอระฆังเป็นศิลปะเชียงใหม่  ถัดจากนั้นไปจนถึงที่สุดยอดเป็นศิลปะแบบเชียงแสน                                                   
พระบรมธาตุสันติเจดีย์  มีพระพุทธรูปประดิษฐาน  อยู่ที่ซุ้มจรนำทั้ง  ๔  องค์  แต่ละองค์จะมีพุทธลักษณะของปางที่แตกแต่งกัน  ดังนี้              
๑. ปางแสดงอิทธิปาฏิหาริย์  ( ยมกปาฏิหาริย์ )                        
๒. ปางพุทธลีลา  ( เสด็จลงมาจากสวรรค์ )                            
๓. ปางประทานพร  ( ประทานแก่นางวิสาขา )                           
๔. ปางห้ามพยาธิ  ( ห้ามโรคาพยาธิ )                                         
ในโอกาสนี้  สมเด็จพระญาณสังวร  ( เจริญ  สุวฑฺฒโน )  สมเด็จพระสังฆราช  สกลมหาสังฆปรินายก  ได้ทรงประทานพระบรมสารีริกธาตุ   ให้เมื่อวันที่  ๑๕  ธันวาคม  พ.ศ. ๒๕๔๕  เพื่อบรรจุไว้ในพระบรมธาตุสันติเจดีย์  วัดสันติวนาราม  ตำบลแม่คะ  อำเภอฝาง  จังหวัดเชียงใหม่  และทำการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ  เมื่อวันอาทิตย์ ที่  ๑๑  พฤษภาคม  พ.ศ. ๒๕๔๖  และมีชื่อว่า  “ พระบรมธาตุสันติเจดีย์ ”  มีความกว้าง  ๙  เมตร  ทั้ง  ๔  ด้าน  ความสูง  ๒๙  เมตร  ใช้ระยะเวลาการก่อสร้าง  ๔  ปี  งบประมาณการก่อสร้างเป็นเงินทั้งสิ้น  ๒,๔๙๙,๐๐๐  บาท  ( สองล้านสี่แสนเก้าหมื่นเก้าพันบาทถ้วน )                                      
ที่มา  คัดจากหนังสือประวัติการสร้างพระพุทธรูป  และ  ล้านนา  เวียงไชยปราการ  ที่ระลึกงานผูกพัทธสีมา  ตัดลูกนิมิต  และสมโภชพระบรมธาตุสันติเจดีย์  วัดสันติวนาราม  บันสันป่าก่อ  ตำบลแม่คะ  อำเภอฝาง  จังหวัดเชียงใหม่  หน้า ๑๒ – ๑๕

ปัจจุบัน มีพระครูสุเมธปัญญาคุณ ( สุเมธ  สุเมโธ )  อายุ  ๔๙  ปี  พรรษา  ๒๙  พรรษา[1]  เจ้าคณะอำเภอฝาง – พร้าว – เชียงดาว ( ธรรมยุต )  เป็นเจ้าอาวาส  โดยมีนายแหวน  หน่อใจ  เป็นไวยาวัจกร  มีการจัดการบริหารวัดโดยจัดระบบงานไว้  ๔  ฝ่าย  ดังนี้                              
๑. งานปกครอง                                                              
๑.๑ มีภิกษุจำพรรษา  ๑๕  รูป     สามเณร  ๕  รูป  ศิษย์วัด  ๓  คน  อารามิกชน  ๑  คน                                                         
๑.๒ มีการทำวัตรสวดมนต์  เช้า – เย็น  ตลอดทั้งปี                  
๑.๓ มีการทำอุโบสถกรรม ( สวดปาติโมกข์ )  ทุกกึ่งเดือน  ตามปักข์                                                                               
๑.๔ มีพระภิกษุสวดปาติโมกข์ได้  จำนวน  ๒  รูป                             
๑.๕ มีระเบียบการปกครองวัด  คือ  กฎระเบียบว่าด้วยการบริหารวัด  โดยมีเจ้าอาวาสเป็นประธาน  มีกรรมการบริหารวัด  และอนุกรรมการสงฆ์ของวัด  มีกรรมการสามเณร   กรรมการทั้งฝ่ายบรรพชิตและฝ่ายคฤหัสถ์      
๑.๖ มีกติกาของวัด  คือ  กฎระเบียบว่าด้วยบทลงโทษการขาดทำวัตรเกินกำหนด  ขาดโรงเรียน  การลงทัณฑกรรมแก่พระภิกษุและสามเณรที่ทำผิดกติกาของวัด  โดยมีเจ้าอาวาสพร้อมด้วยกรรมการสงฆ์พิจารณาลงโทษตามโทษานุโทษนั้น ๆ                                                                             ใน
ระยะเวลาที่ผ่านมาไม่มีอธิกรณ์เกิดขึ้นในวัด                             
๒. งานการศึกษา                                                             
๒.๑ มีการเปิดทำการเรียนการสอนทั้ง ๒ แผนก  คือ  แผนกธรรม/ธรรมศึกษา  และแผนกบาลี                                                        
๒.๒ การส่งเสริมการศึกษา  อบรมให้ความรู้นักเรียนนักศึกษาตามสถาบันต่าง ๆ                                                             
๓. งานการเผยแผ่                                                             
๓.๑ มีวิทยากรคณะพระธรรมทูตสัญจรในนามของคณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่                                                                      
๓.๒ มีการทำพิธีวันมาฆบูชา  เป็นประจำทุก ๆ ปี  มีผู้มาร่วมประชุมทำพิธีมีพระภิกษุสามเณรจำนวน  ๑๘  รูป     และประชาชนจำนวน  ๑๐๐  คน                 ๓.๓ มีการทำพิธีวันวิสาขบูชา  เป็นประจำทุก ๆ ปี  มีผู้มาร่วมประชุมทำพิธีมีพระภิกษุสามเณรจำนวน  ๒๐  รูป      และประชาชนจำนวน  ๕๐๐  คน               ๓.๔ มีการทำพิธีวันอัฏฐมีบูชา  เป็นประจำทุก ๆ ปี  มีผู้มาร่วมประชุมทำพิธีมีพระภิกษุสามเณรจำนวน  ๒๐  รูป   และประชาชนจำนวน  ๑๐๐  คน                   ๓.๕ มีการทำพิธีวันอาสาฬหบูชา  เป็นประจำทุก ๆ ปี  มีผู้มาร่วมประชุมทำพิธีมีพระภิกษุสามเณรจำนวน  ๒๐  รูป  และประชาชนจำนวน  ๑๐๐  คน               ๓.๖ มีการอบรมพระภิกษุสามเณร  หลังเลิกทำวัตรเช้า – เย็น  ทุกวัน    
        ๓.๗ มีการอบรมศีลธรรม  ทุกวันธรรมสวนะ  และวันอาทิตย์  เป็นประจำ                                                                            
๓.๘ มีผู้รักษาศีลฟังธรรมตลอดปี  ทุกวันธรรมสวนะ  จำนวน  ๕๐  คน                                                                        
๓.๙ มีกิจกรรมเกี่ยวกับการเผยแผ่  มีวิยาการพิเศษ  ให้ข้อมูลแนะนำด้านโบราณวัตถุและโบราณสถานแก่นักเรียน – นักศึกษา  และนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย/ต่างประเทศ
        ๓.๑๐ มีความร่วมมือกับคณะสงฆ์  ร่วมประชุมกับคณะสงฆ์ทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค  ตลอดทั้งส่วนราชการอื่น ๆ                                
๓.๑๑ มีผู้มาทำบุญที่วัดเป็นประจำ  จำนวนประมาณ  ๒๐ – ๕๐  คน                                                                        
๔. งานการสาธารณูปการ
        ๔.๑ มีคณะกรรมการดำเนินการการก่อสร้างอุโบสถ  กุฏิ  ถนน  ประตูวัด  แท็งก์น้ำ  และประปา                                                 
๔.๒ การบำเพ็ญสาธารณประโยชน์  มอบอุปกรณ์เครื่องกันหนาวแก่ชาวเขา  อุปกรณ์การศึกษาแก่เด็กนักเรียนที่ยากจน  มอบทุนการศึกษาเป็นประจำทุกปี      
        ๔.๓ การพัฒนาวัด  มีคณะกรรมการดำเนินงานการบูรณะซ่อมแซมเสนาสนะวัด                                                                 
ที่มา  คัดจากหนังสือประวัติการสร้างพระพุทธรูป  และ  ล้านนา  เวียงไชยปราการ  ที่ระลึกงานผูกพัทธสีมา  ตัดลูกนิมิต  และสมโภชพระบรมธาตุสันติเจดีย์  วัดสันติวนาราม  บันสันป่าก่อ  ตำบลแม่คะ  อำเภอฝาง  จังหวัดเชียงใหม่  หน้า ๗ – ๑๒

การจัดการศึกษาภายในวัดสันติวนารามนั้น จะประกอบไปด้วย

• สวนสมุนไพรในวัด