• ชื่อวัด: วัดห้วยไร่
• ประเภทวัด: วัดราษฎร์/พัทธสีมา
• นิกาย: มหานิกาย
• พระภิกษุ: 2 รูป
• ที่ตั้ง: เลขที่ 25 หมู่ 4 ห้วยไร่ ตำบลผาปัง อำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง รหัสไปษณีย์
• เนื้อที่: 6 ไร่ 3 งาน
• โทร: 081-8852680

จากการไหลเลื่อนของชุมชนผาปังในสมัยเจ้ากุเจ้าศาสตร์ช่อ(กรุงศรีอยุทธยาตอนต้น) มาจากบ้านท่าหลวง ขึ้นมาตามลำน้ำห้วยแม่ปุ มาตั้งหลักปักฐานอยู่ที่ผาปังหลวง แล้วมีการทำไร่ ทำนา ทำสวน ล่องมาตามลำน้ำแม่ปุมาตั้งอยู่ที่ผาปังกลาง(บ้านแพะ) อีกหนึ่งชุมชนภายใต้การนำของหนานหลวงกันแว้น
จากนั้นก็ไหลเลื่อนล่มมาตามลำห้วยแม่ปุ มาสร้างสวนหมากสวนพลู อยู่ที่บ้านโฮ้ง ก็เรียกชุมชนนี้ว่า บ้านโฮ้งสวนพลู ตัวหมู่บ้านจะอยู่ที่นาโฮ้งผ่าจม วัดจะอยู่ติดฝั่งลำน้ำตรงสระน้ำชุมชนปัจจุบัน เนื่องจากได้รับผลกระทบ จากน้ำท่วมทุกๆปี จึงได้ย้ายวัดไปตั้งอยู่ที่ไร่ปลายนาของ ป้าใต้-ป้าใส้ มีวิหาร มีกุฏิ มีโบสถ์ อยู่ที่นั่นมาหลายสิบปี
  กาลต่อมาได้เกิดอาถรรพ์เภท พระภิกษุมรณภาพพร้อมกันคืนเดียว 7 รูป สาเหตุหลวงปู่ได้นำเอาไม้กลวงมาทำเป็นกลองใหญ่ใช้ตีบอกเวลา จึงได้ทอดทิ้งให้เป็นวัดร้างตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา จากนั้นชุมชนจึงได้ย้ายวัดลงมาตั้งอยู่ที่ ณ ที่ปัจจุบัน โดยการอนุเคราะห์ที่ดินจาก ป้าถา-ย่าถา คหบดีประจำหมู่บ้านโฮ้งสวนพลู
ปัจจุบันแทบจะหาดูหลักฐานไม่ได้อีกแล้ว ดังนั้นชุมชนแห่งนี้จึงมีนามว่า บ้านน้ำไล่ วัดน้ำไล่และก็เพี้ยนมาเป็น วัดห้วยไร่ บ้านห้วยไร่ ด้วยประการฉะนี้สำรวจประชากรอีกทีปี 2500 วัดห้วยไร่ หมู่ที่ 4 ต.ผาปัง อ.แม่พริก จ.ลำปาง

• ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด พ.ศ. 2421
• ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 29 เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555

1. มากราบไหว้บูชาศาสนสถาน หลวงปู่ศิริภูมิวนา ศาสนสถานที่คู่บ้านคู่เมือง วัดห้วยไร่ มาตลอดทุกๆวันที่ 16 เมษายน ของทุกปี เป็นประเพณีเสริมศิริ สืบชะตาหลวงให้คนทั้งตำบล
2. ประเพณีถวายไม้ค้ำศรีที่เรานิยมทำกัน มาตั้งแต่บรรพกาบ อนุชนคนรุ่นหลังได้ทำ สืบต่อกันมาด้วยค่านิยมที่จะอนุรักษ์ขนบธรรมเนียม ประเพณีอันดีงาม ไว้ในอนุชนคนรุ่นหลังได้สืบต่อกันไป
3. ประเพณีสืบชาตาหลวงในวันปากปี๋(16 เมษายนของทุกปี) ถือว่าเป็นวันที่เราเริ่มต้นจะทำงานอันยาวนานต่อไปอีก 1 ปี เพราะฉะนั้นก็มาเริ่มต้นทำวันแรกให้ดีที่สุด
4. ในอนาคตสถานที่ตรงนี้จะได้ทำเป็นพิพิธภัณฑ์ ชุมชนเครื่องมือของใช้ ทุกชนิด จะได้รวบรวมมาแสดงโชว์ให้คนดูกันในโอกาสต่อไปทั้งในแง่ของประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมท้องถิ่นจะให้ชมกัน ณ ที่นี้

พระประธาน ฐาวโร เจ้าอาวาสวัดห้วยไร่

พระประธาน ฐาวโร ปัจจุบันอายุ 70 ปี บวชมาแล้ว 9 พรรษา ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็น รักษาการเจ้าอาวาสวัดห้วยไร่

ประวัติด้านการศึกษาของพระประธาน ฐาวโร

พระประธาน ฐาวโร เจ้าอาวาสวัดห้วยไร่ จบการศึกษาศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม.6) เมื่อปีการศึกษา พ.ศ.

พระจินณา	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระเสา	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระเปี้ย หลังแดงสาย	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระอธิการเติง	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระคำยะเชียงคำ	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระเจ้าใจลังกา	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระเงิน ทิพย์พิมพ์วงศ์	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระอธิการแก้วอิสฺสโร	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระปี๋ อุตมา	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระติ๊บ มูลคำปิลา	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระอังคาร ปญฺญากิม	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระทอน อุตมา	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระวิโรจน์ ชยฺยธมฺโม	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระคำปก มูลคำปลิว	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2557 ถึงปี พ.ศ.2558
พระประธาน ฐาวโร	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2558 ถึงปัจจุบัน

เป็นหัวหน้าศิลปินวงดนตรีพื้นเมืองคณะจันทร์สมร่วมมิตรไมตรี(ประยุกต์)

เป็นช่าง(สล่า) ประจำหมู่บ้าน และยังเป็นหมอยาประจำหมู่บ้าน รักษาโรคภัยไข้เจ็บให้กับพี่่น้องได้เป็นอย่างดี

เผ่าไทยล้านนา มาจากลำพูน-เชียงใหม่ มีวิถีชีวิตยึดมั่นในหลักธรรมของศาสนา

เดือน 4 เป็ง ชาวบ้านจะนำหลัว(จากไม้จี้พระเจ้า) ข้าวใหม่ปลามันมาถวาย พร้อมกันที่วัดในวัน เดือน 4 เป็งและหลังจากพระเจ้าก็จะจุดเป็นกองไฟใหญ่ พระสงฆ์ให้พรเป็นเสร็จพิธี

เจ้าที่นามีบทบาทต่อพืช-ผล ทางการเกษตร ก่อนทำนา หลังทำนาเจ้าของจะมีการเลี้ยงเจ้าที่ หลีเจ้านี่เลือกวันดีที่เป็นดิถี วันฟ้าติ๋งแส่ง หมดใส่ใหม่เกลี้ยง

คือการเลือกวันปลูกพืช ถ้าจะมีการปลูกพืชประเภทงามดอก งามไม้ เขาก็จะเลือกปลูกในวันเสาร์

เป็นคนที่ควบคุมเครื่องดนตรี เทคนิคสีแสงเสียง มีความสามารถเฉพาะตัวหลายด้าน

เป็นช่างซ่อมประจำ วงคณะจันทร์สมหวังแดงสายประจำบ้านห้วยไร่