ประวัติวัดเมืองปอน

วัดเมืองปอน ตั้งอยู่เลขที่ ๙ บ้านเมืองปอน ถนนขุนปอนสถิต หมู่ที่ ๑ ตำบลเมืองปอน อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย

อาคารเสนาสนะประกอบด้วย  อุโบสถ ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ หอสวดมนต์ และศาลาอเนกประสงค์

ปูชนียวัตถุมี พระพุทธรูปพระประธานและภาพวาดศิลปะพม่า

วัดเมืองปอน สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๔๑๐ ตามประวัติวัดแจ้งว่า ผู้สร้างคือ พระยาน้อยศรีไพศาล เจ้าเมืองปอน และนายจองหม่อง คฤหบดีในหมู่บ้าน พร้อมกับชาวบ้านเมืองปอน ได้สร้างจองพารา (หอสวดมนต์) และศาลาการเปรียญ เมื่อ พ.ศ.๒๓๙๗ ต่อมาในปีพ.ศ.๒๔๑๖ นายเติ๊กอ่อง ได้สร้างกุฏิถวาย ๑ หลัง ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๘๙

รายนามเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนาม คือ

รูปที่ ๑ พระอกโค่ง พ.ศ.๒๓๙๗ – ๒๔๑๕

รูปที่ ๒ พระตินแต่ม พ.ศ.๒๔๑๖ – ๒๔๒๐

รูปที่ ๓ พระกัน พ.ศ.๒๔๒๐ – ๒๔๓๑

รูปที่ ๔ พระครูบาโณ พ.ศ.๒๔๓๑ – ๒๔๔๕

รูปที่ ๕ พระญาณศรี สิริญาโณ พ.ศ.๒๔๔๕ – ๒๔๕๔

รูปที่ ๖ พระแก้ว พ.ศ.๒๔๕๔ – ๒๔๖๑

รูปที่ ๗ พระสวาท พ.ศ.๒๔๖๑ – ๒๔๖๖

รูปที่ ๘ พระปัญญา พ.ศ.๒๔๖๖ – ๒๔๗๗

รูปที่ ๙ พระถนอม พ.ศ.๒๔๗๗ – ๒๔๘๕

รูปที่ ๑๐ พระส่างหลี พ.ศ.๒๔๘๕ – ๒๔๙๓

รูปที่ ๑๑ พระเต็งห่าน พ.ศ.๒๔๙๓ – ๒๔๙๙

รูปที่ ๑๒ พระมหาผาย พ.ศ.๒๔๙๙ – ๒๕๐๕

รูปที่ ๑๓ พระอารินทร์ พ.ศ.๒๕๐๕ – ๒๕๐๘

รูปที่ ๑๔ พระเกษม พ.ศ.๒๕๐๘ – ๒๕๑๓

รูปที่ ๑๕ พระครูสุภาจารคุณ พ.ศ.๒๕๑๓ – ๒๕๒๗

รูปที่ ๑๖ พระครูอนุวัตรสมณคุณ ตั้งแต่พ.ศ.๒๕๒๘

วัดเมืองปอน เป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ไทยใหญ่ เป็นวัดเก่าแก่ดั้งเดิมของชุมชน ลักษณะสถาปัตยกรรมแบบไทยใหญ่ วิหาร กุฏิและศาลาการเปรียญรวมหลัวเดียวกันเป็นหลังคาไม้ หลังคาซ้อนแบบยกคอสองชั้นและมีชายคาสามตอนหรือที่เรียกว่า “หลังคาแบบสองคอสามชาย” เฉพาะวิหารมีหลังคาผสมระหว่างหลังคาซ้อนขึ้นแบบยอดปราสาท ประดับตกแต่งด้วยไม้หรือโลหะฉลุลาย พร้อมตกแต่งรางผึ้งประดับด้านหน้าแบบฉลุลาย โบราณสถานที่สำคัญ เช่น หอสรงน้ำพระพุทธรูป โบสถ์ พระพุทธรูปศิลปะมอญ – พม่า ธรรมาสน์ คัมภีร์โบราณไทยใหญ่ เป็นต้น