• ชื่อวัด: วัดทุ่งแล้ง
• ประเภทวัด: วัดราษฎร์/พัทธสีมา
• นิกาย: มหานิกาย
• พระภิกษุ: 2 รูป
• สามเณร: 9 รูป
• ลูกศิษย์วัด: 2 คน
• ที่ตั้ง: เลขที่ 179 หมู่ 1 บ้านทุ่งแล้ง ตำบลแม่คง อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน รหัสไปษณีย์ 58110
• เนื้อที่: 3ไร่ 4 งาน 48.9 ตาราวา

วัดทุ่งแล้ง เดิมตั้งอยู่บ้านลุ่ม ของหมูบ้านทุ่งแล้ง บริเวณที่ตั้งของโรงเรียนบ้านศรีมูลเมือง ปัจจุบัน ประมาณ 200 กว่าปีที่ผ่านมาฝนตกหนักน้ำยวมหลากท้วมไหลเปลี่ยนทิศทาง พัดพาเอาบ้านเรือน วัดทุ่งแล้งเดิม ไร่นา เสียหาย ทำให้พระพุทะรูปเก่าแก่สำคัญสององค์พร้อมกุฏิ และเสนาสนะต่างๆไหลไปกับกระแสน้ำยวม การเกิดอุทกภัยคั้งนี้ทำให้ชาวบ้านบางกลุ่ม ไปตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ราบเชิงเขาด้านทิศตะวันตก (ได้แก่บ้านบน - บ้านดอน) แต่ที่มีชาวบ้านบางส่วนยังคงปักหลักอยู่ที่บ้านลุ่มเดิม นายปัญญา บุตรของนายปวง ผู้นำหมุ่บ้านเดิมได้รับแต่งตั้งจากเจ้าเมืองเชียงใหม่ ให้เป็นขุนไพจิตร เป็นผู้นำในหมู่บ้านซึ้งเป็นต้นตระกุลปวงคำคง ได้เป็นผู้นำชาวบ้านช่วยกันแผ้วถางที่ดินบนหนองบัวที่พระพุทะรูป 2 องค์ ไปติดค้างอยู่ คือบริเวณที่ตั้งวัดทุ่งแล้งปัจจุบันเป็นสถานที่ตั้งวัด
วัดทุ่งแล้ง ตั้งอยู่เลขที่ 179  หมู่ที่ 1 ตำบลแม่คง อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน สังกัดคณะสงฆ์มหานิกายเริ่มสร้างเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2410 ได้รับเป็นวัดเมื่อ พ.ศ. 2452 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 27 เดือน ตุลาคม พ.ศ. 2538 เขตวิสุงคราสีมา กว้าง 20 เมตร ยาว 40 เมตร เป็นวัดราษฎร์  ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 3 ไร่ 4 งาน 48.9 ตารางวา
วัดทุ่งแล้งเป็นวัดที่พร้อมด้วยเสนาสนะ วัดหนึ่งของอำเภอแม่สะเรียง มีถาวรวัตถุและเสนาสนะที่สร้างเส็จแล้ว เพื่อให้พุทะศาสนานิกชนประกอบกิจกรรมทางพระพุทะศาสนาดังนี้
อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย
1. พระอุโบสถ
2. พระวิหาร
3. กุฎิสงฆ์
4. ศาลาการเปรียญ
5. ศาลาอเนกประสงค์
6. หอกลอง
7. หอระฆัง
8.โรงครัว
ปูชนียวัตถุ ประกอบด้วย
1 พระพุทธรูป
2. พระเจดีย์
3. พระบรมสารีริกธาตุ
วัดทุ่งแล้งสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2441 โดยมีพ่อหลวงปวง ปวงคำคง ขุนไพจิตร ปวงคำคง เป็นผู้นำหมู่บ้านพร้อมด้วยชาวบ้านในหมูบ้านทุ่งแล้งได้ช้วยกันแผ้วถาง
สร้างวัดขึ้น
วัดทุ่งแล้งได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2538 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 20 เมตร ยาว 40 เมตร
 

• ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด พ.ศ. 2452
• ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 27 เดือน ตุลาคม พ.ศ. 2538

เป็นวัดที่ตั้งอยู่ในชนบท ที่มีพื้นที่ติดกับภูเขา ชาวบ้านทุ่งแล้งส่วนใหญ่มีวิธีการดำเนินชีวิตแบบเรียบง่าย มีวัฒนธรรมและประเพณีอันดีงาม โดยมีวัดทุ่งแล้งเป็นศูนย์รวมของประชาชนและมีพระพุทธศาสณาเป็นแกนหลักในแต่ละปีมีงานประเพณีที่สืบทอดกันมาคือประเพณีออกพรรษาจะนิมนต์พระมาบินทบาตร 119 รูปทุกปีและจะมีงานตลอด 2-3 วันและมีการขายของแบบสมัยโบรานโดยจะใช้ตะเกียงในการจุดให้แสงสว่างหรือเรียกอีกอย่างว่า กาดคั่วฮอม ของคนเมือง

กิจกรรม ถวายสลากภัต (ตานแตน)
วันที่เริ่ม เดือน 12 เหนือ ขึ้น 11 ค่ำ เวลา 06.00 น เป็นต้นไปศรัทธานำสลากภัต(ก๋วยสลาก - สังฆ์) มาพร้อมกันที่วัด นิมนต์พระสงฆ์ 30 วัด มาจับสลาก (จับฉลาก) เวลา 09.30 น.ไหว้พระ - รับศีล - ฟังเทศน์ เวลา 11.00 น. ถวายภัตตาหารเพลเล้ยงอาหารศรัทธาวัดต่างๆที่มาร่วมทำบุญ ประมาณ 800 คน เวลา 11.30 น. ถวายสลากภัตร เป็นเสร็จพิธี

กิจกรรมถวายเทียนพันเล่ม (ตานเตียนแห็ง)
วันที่เริ่ม เดือนเกี๋ยงเหนือแรม 1 ค่ำ เวลา 09.00 ศรัทธามาร่วมแต่งดาเตียนเห็ง ทำต้นเทียน 1000 เล่ม ทำสวยดอกไม้ 1000 กลวย ทำต้นเงิน 11 ต้น นิมนต์พระสงฆ์ 9 รูปมารับไทยทาน เวลา 21.00 น. ไหว้พระ - รับศีล - กล่าวคำถวายเทียน 1000 เล่ม ดอกไม้ 1000 กลวย พระสงฆ์ 9 รูป อนุโมทนา เป็นเสร็จพิธี งานนี้จะมีพุทะศาสนิกชน มาชมขบวนแห่เทียนเห็งเป็นจำนวนมาก 

กิจกรรมสืบชะตาหลวงประจำปี
วันที่เริ่ม วันที่ 1 พฤษภาคม ของทุกปี คณะศรัทธาชาวพุทธทั่วไป นำดอกไม้ - รูปเทียน ด้วยสายสิน เสื้อผ้าลูก-หลาน ญาติพี่น้องมารวมกันที่วัด เวลา 09.30 น. พระสงฆ์ 9 รูป เจริญพระพุทะมนต์ ศรัทธาทุกคนนำด้ายสายสินที่ีวัดจัดใว้ นำมาวางบนศรีษะ จนพระสงฆ์เจริญพระพุทะมนต์ และเทศน์ เสร็จ ผูกข้อมือพรมน้ำพระพุทะมนต์ เวลา 11.00 น. ถวายภัตรตาหารเพล เลี้ยงอาหารศรัทธาที่มาร่วมทำบุญเป็นเสร็จพิธี งานนี้จะมีศรัทธาทั่วไปมาร่วมประมาณ 300-500 คน

1.ปราช์ชาวบ้าน
นายมั่น น้อยสกุล บ้านเลขที่   หมู่ 1 ตำบลแม่คง  อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่อ่องสอน มีความรุ้เรื่องยาสมุนไพร การจับเส้น


2.ประเพณี / พิธีกรรม
นายสุรเดช เกษทอง เป็นผู้ดำเนินการจัดกิจกรรมประเพณีต่างๆในหมู่บ้านและเป็นผู้จัดพิธีกรรม ทั้งงานมงคลและอวใงคลและงานต่างๆในหมู่บ้าน

3.ภูมิปัญญาท้องถิ่น/ภูมิปัญญาชาวบ้าน
นายปา ปวงคำคง มีความรู้ด้านจักสาน จักสานได้ทุกอย่าง และมีความรู้การทำประสาท ไทยทานจากไม้ไผ่และเขียนลายดอก สลักลายดอกจากกระดาษได้อย่างสวยงาม (ต้นครัวตาน)

4.ภูมิปัญญาท้องถิ่น/ภูมิปัญญาชาวบ้าน
นายศรีทน ปวงคำคง มีความรู้เรื่องก่อสร้าง และเรื่องจักสาน


5.ศิลปการแสดงและดนตรี
นายสมบูรณ์ คงแก้ว ตีกลองปู่จา กลองแอว สอนดนตรีพื้นเมืองและเล่นดนตรีพื้นเมือง

6.ศิลปการแสดงและดนตรี
นายบุญเรือง ปวงคำคง ตีกลองปู่จา กลองแอว เล่นดนตรีพื้นเมือง

พระครูอนุสารธรรมกิตติ์ สุทฺธจิตโต เจ้าอาวาสวัดทุ่งแล้ง

พระครูอนุสารธรรมกิตติ์ สุทฺธจิตโต ปัจจุบันอายุ 59 ปี บวชมาแล้ว 38 พรรษา มีลำดับชั้นสมณศักดิ์เป็น เจ้าคณะตำบลแม่คง-แม่ยวม ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็น เจ้าอาวาสวัดทุ่งแล้ง และยังดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าคณะตำบล (จต.)

ประวัติด้านการศึกษาของพระครูอนุสารธรรมกิตติ์ สุทฺธจิตโต

พระครูอนุสารธรรมกิตติ์ สุทฺธจิตโต เจ้าอาวาสวัดทุ่งแล้ง จบการศึกษาศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม.6) จากสถานบันการศึกษานอกโรงเรียน เมื่อปีการศึกษา พ.ศ.

พระวิ้น	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2441 ถึงปี พ.ศ.2446
พระอธิการมูล	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2446 ถึงปัจจุบัน
พระราช	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระปั๋น	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระมูล(1)	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระมูล(2)	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระมั่น	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระคำ(1)	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระบุญมา	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2500 ถึงปี พ.ศ.2506
พระคำ(2)	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระลพ	ไม่ทราบปี พ.ศ. ที่แน่นอน
พระครูอนุสารธรรมกิตติ์	ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ปี พ.ศ.2518 ถึงปี พ.ศ.2556

เป็นผู้ฝึกสอนนเด็กนักเรียนเยาวชนในวัดทุ่งแล้งในด้านศิลปะการแสดงพื้นบ้าน สล้อ ซอ ซึง และเครื่องดนตรีพื้นเมืองต่างๆและนำเด็กนักเรียนไปแสดงตามงานต่างๆหรืองานเทศกาลประจำปี

ซึ่งเป็นศิลปินในชุมชนคนเหนือที่สอนเด็กนักเรียนในบ้านทุ่งแล้งในการฟ้อนนก ลำโต ฟ้อนดาบ และนำเด็กไปแสดงในที่ต่างๆและในงานประเพณีของอำเภอแม่สะเรียง

เป็นผู้รอบรู้ในพีธีกรรมต่างๆในชุมชนและเป็นผู้นำในการตอต่างๆและการต้องดอกลายไทย หรือลายโบราณ และจะไปเป็นพิธีกรรมในงานต่างๆในชุมชนบ้านทุ่งแล้ง

เป็นพธีกรรมที่สืบทอดกันมาพอถึงเดือน9จะมีการเลี้ยงผีปู่ย่ากันแต่ละบ้าน

ประเพณีที่นิยมเวลาปีใหม่เมืองเพราะลูกหลานจะกลับมาจากการทำงานต่างจังหวัดโดยจัดขึ้นเพื่อไห้ลูกหลานกลับมาผูกข้อมือเรียกขวัญเพื่อเป็นศิริมงคล

เป็นการนวดเพื่อบัมบัดความปวดเมื่อยของร่างกายหรือตามเส้นเอ็นต่างๆของร่างกายเมื่อทำงานหนัก

ซึ่งเป็นภูมิปัญญาอย่างหนึ่งทางด้านสมุนไพร มาบำบัดในการรักษาโรค และเป็นยาที่รักษาแบบชาวบ้าน

ดนตรีพื้นเมืองเป็นดนตรีที่ใช้ในการแสดงตามงานต่างๆในชุมชน และเป็นการแสดงของคนในหมู่บ้าน

การจัดการศึกษาภายในวัดทุ่งแล้งนั้น จะประกอบไปด้วย

• ศูนย์อบรมประชาชนประจำตำบล